استفاده از سلول ها به منظور درمان بیماری های مربوط به شبکیه۱۴۰۰-۰۸-۰۳۱۴۰۰-۰۸-۰۳http://pctrc.tums.ac.ir/wp-content/uploads/2021/03/logo-wide-bgwhite-f.jpgمرکز تحقیقات سلول و ژن درمانی کودکانhttps://frdd.ir/temp/wp-content/uploads/2021/10/nudging-cells-to-repai.jpg200px200px
این رویکرد درمانی ممکن است روزی به ترمیم شبکیه ی آسیب دیده در بیمارانی که بینایی خود را به سبب بیماری های از جمله دژنراسیون ماکولا یا تحلیل ماکولای چشمی، گلوکوم و یا دیابت از دست داده اند، کمک کند. در این مطالعه که در مدرسه پزشکی واشنگتون در سیاتل امریکا انجام شده از سلول های غیر نورونی برای تبدیل شدن به نورون های شبکیه استفاده شده است. دکتر Tom Reh از پژوهشگران این مطالعه می گوید: به نظر می رسد این پژوهش راه را برای ژن درمانی بیماری هایی که شبکیه چشم را تحلیل می دهند، هموار می کند. در این پژوهش، پژوهشگران به دنبال القای سلول های شبکیه (تحت عنوان سلول های گلیال) به ایجاد سلول های نورونی بودند. سالها تصور می شد که وظیفه اصلی سلولهای گلیال در شبکیه و مغز این است که به سادگی نورونها را در جای خود نگه دارد. گلیا در یونانی به معنای چسب هست. سلول های گلیال در حال حاضر به عنوان سلول های بسیار فعالی شناخته می شوند که نقشی مهم در رشد و حمایت از نورون ها دارند. در برخی از گونه ها ، مانند ماهی و نوعی سوسمار آبی کوچک به نام Newt ، سلول های گلیال می توانند با تمایز به طیف وسیعی از نورون ها، شبکیه و بافت مغز آسیب دیده را ترمیم کنند. این سلول ها در پرندگان نیز توانایی محدودی در ترمیم بافت عصبی دارند. اگر چه در پستاندارانی مثل رت، موش وانسان، سلول های گلیالپس از بالغ شدن دیگر نمی توانند به سایر انواع سلول ها متمایز شوند. به همین دلیل، مغز و شبکیه چشم انسان، که در امتداد مغز هستند، نمی توانند خود را ترمیم کنند. در این پژوهش دکتر Reh و همکارانش فکر کردند که شاید بتوان سلول های گلیال انسانی را وادار به عقب نشینی به مرحله قبلی که سلول هایی اولیه و نابالغ تر به نام سلول های پیش ساز (progenitot cells) هست، کنند. سلولها در این حالت، انعطاف پذیری لازم را برای پیشروی در مسیرهای مختلف رشد و تمایز به انواع مختلف سلولها دارند. یافته های این پژوهش نشان می دهد که می توان از تکنیک های ژن درمانی به منظور قرار دادن دستورالعمل ژنتیکی این امر در سلول های گلیال و نیز استفاده از سایر عوامل رونویسی به منظور ترمیم سلول های عصبی در بیماری های تحلیل شبکیه، استفاده کرد.
